Andorra: toneelstuk in twaalf taferelen

AUTEUR(S): Max Frisch.

TAAL: Nederlands.
MEDEWERKER(S): Adriaan Morrien, Ewout Van der Knaap.
ORIGINELE TAAL: Duits.
UITGEVER: Uitgeverij Papieren Tijger.
JAAR: 2014.
PAGINA’S: 117.
DRUK: Eerste editie.
FORMAAT: mm.
GEWICHT: gram.
STAAT: Nieuw (New).
UITVOERING: Hardback / harde kaft / gebonden.
ISBN/EAN: 9789081662871.

BESCHRIJVING

Andri, de hoofdpersoon van ‘Andorra’, is de pleegzoon van de leraar Can, die hem ooit uit het land van de Zwarten naar het land van de Witten heeft gesmokkeld om hem te behoeden voor vervolging omdat hij Jood zou zijn. Uiteindelijk blijkt Andri helemaal geen Jood, maar het kind dat de leraar heeft verwekt bij een señora uit het land van de Zwarten. De onthulling van de waarheid komt evenwel te laat. In Andorra – de ogenschijnlijk vredige maatschappij van de Witten – worden Andri allerlei negatieve stereotype Joodse eigenschappen toegedicht. Andri maakt zich de hem opgedrongen identiteit eigen en blijft er aan vasthouden, zelfs als zijn ouders hem de waarheid vertellen. Als dan uiteindelijk de Zwarten het onschuldige Andorra binnenvallen, wordt Andri als Jood geïdentificeerd en vermoord. De Andorranen wassen hun handen in onschuld omdat zij naar eigen zeggen deze afloop niet hadden kunnen voorzien.

Het stuk werd voor het eerst in 1961 in het Zwitserse Zürich gespeeld, daarna ging het op de symbolische datum 20 januari 1962 in Duitsland in drie grote steden tegelijk in première, precies twintig jaar na de beruchte nazibijeenkomst aan de Wannsee, waar tot de Endlösung werd besloten. In 1962 ging het stuk ook in Nederland in première.

Frisch heeft met ‘Andorra’ een parabelachtig stuk willen schrijven, waarin hij vooral het universele karakter van discriminatie wilde benadrukken en de maatschappelijke schuldvraag wilde stellen. ‘Andorra’ blijkt in retrospectief een scharnierpunt in het oeuvre van Frisch, die zich in en buiten zijn werk als kritische, geëngageerde intellectueel liet gelden.

Dat ‘Andorra’ op veel Duitse scholen nog steeds verplichte leesstof is, bewijst dat het stuk een moderne en nog steeds actuele klassieker is.